Letters in steen voor grafmonumenten
Je naam in steen geschreven wordt er gezegd. Dat is letterlijk wat er gedaan wordt als een grafopschrift gemaakt wordt voor een overleden persoon. Uiteraard worden die namen niet alleen ter gelegenheid daarvan uitgehakt. Het kan ook om een eerste steenlegging gaan, om maar iets te noemen. In ieder geval gaat het om gedenken en vaak betreft het wel een grafopschrift in natuursteen.
Lettertype grafsteen
Een dergelijk opschrift bestaat uit een tekst en een naam. Die tekst wordt in een bepaald lettertype uitgehakt. Er zijn zelfs lettertypes zoals “Times New Roman” die hun oorsprong in het letterhakken hebben liggen. De schreef van dergelijke letters is vaak afkomstig van de beitelaanzet. In het drukwerk is dat gewoon overgenomen. Veel lettertypes die in het drukwerk worden gebruikt, worden ook gebruikt in het letterhakken. Daarbij is het aantal met de hand gehakte lettertypes dat je kunt volgen, uiteraard veel beperkter dan als je diezelfde tekst zou uitstralen met slijp grit op steen. Bij Steenhouwerij Rijtink kunnen we u de verschillen goed laten zien. Allerlei voorbeelden die op natuursteen zijn aangebracht, zijn in onze showroom zichtbaar.
Soort steen is van invloed
Uiteraard is het soort steen dat men gekozen heeft van invloed op het uiteindelijke letterbeeld. Een sterk gewaaierde granietsoort kan van invloed zijn op de leesbaarheid van de tekst. Een dergelijke structuur van de steen trekt als het ware het tekstveld uit elkaar. Dat wordt bij Steenhouwerij Rijtink ondervangen door daar rekening mee te houden en al te sterke kleurcontrasten te vermijden.
Inkleuren van de letters
Vaak worden de gestraalde letters met verf ingekleurd om een helder te lezen tekstvlak te krijgen. Bij Steenhouwerij Rijtink kunnen we u laten zien hoe dat werkt, en welke maatregelen we kunnen nemen om tot een zo optimaal en leesbaar mogelijk resultaat te komen. Andere materialen zoals kalksteen en effen granietachtigen werken prachtig mee om een rustig letterbeeld te laten ontstaan.
Formaat en aantal letters
Een andere factor die goed te beïnvloeden is, is het aantal letters dat er op de steen geplaatst moet gaan worden. Dat aantal is uiteraard van invloed op het gekozen formaat van die letter. Veel letters kunnen op hetzelfde oppervlak alleen geplaatst worden als het letterformaat verkleind wordt. Een kleiner formaat is niet altijd bevorderlijk voor de leesbaarheid van de tekst. Misschien is het dan verstandig om met minder tekst genoegen te nemen. Teksten moeten namelijk op meer dan twee meter afstand gelezen kunnen worden.
Methode van aanbrengen
Er zijn verschillende methodes van aanbrengen mogelijk. De meest gangbare methode is het samenstellen en maken van een tekst op een beeldscherm. Daarbij zijn de beschikbare lettertypes in het programma leidend. Dat lettertype moet met een plotter overgezet kunnen worden op een folie. Eenmaal op het rubberfolie overgezet, wordt het folie op de steen geplakt. De uit geplotte letters worden er een voor een uitgehaald met een mesje. Er ontstaat dan een negatief uitgespaarde letter op het steenoppervlak. Dat wordt weggeblazen met een slijpgrit, waardoor de steen vrij behoorlijk weggeblazen wordt en de letterafdruk achterblijft. Het folie wordt verwijderd en daar waar het grit zijn werk heeft kunnen doen is een veel doffere tint zichtbaar op de steen.
Alternatieven
Behalve de ingestraalde letter is er ook de mogelijkheid van een hand gehakte letter. Niet alle steensoorten lenen zich daarvoor dat moet opgemerkt worden. Ook hier komt de computer van pas om het lettertype op te tekenen op de steensoort. Daar waar het opgetekend is, wordt het uitgehakt met een letterbeitel. Dat kan op twee manieren, de steen uithakken in een V vorm daar waar de letters zijn afgetekend. Dat heet een verdiepte letter. De andere manier is de steen eromheen weghakken en de afgetekende letter laten staan. Dat heet een verheven letter.
Bronzen of metalen letter
Behalve de gehakte letter of de uitgestraalde letter is er ook nog de variant van de bronzen letter. Een bronzen letter wordt los bovenop de steen aangebracht. Heel vaak doet men dat bij splijtsteen soorten. Dat zijn letterstenen die enigszins ruw van oppervlak zijn. Of daar waar het letter uithakken niet tot het gewenste resultaat leidt, gaat men op losse letters over. Bij een bronzen letter is de letter in brons of aluminium gegoten. Aan de letters zijn tijdens het gietproces pinnetjes vast gemaakt. Die pinnetjes worden in vooraf geboorde gaatjes in de steen vast gelijmd, zodat de tekst daarna vast bevestigd is aan de steen.